Door Laurens van der Zee, stadsdichter van Wageningen, bij “Het is goed met jullie – Asielbeleid 5 jaar na het Pardon”, bblthk Wageningen, 7 september 2012

Vooraf: SCHRIJNEND IS EEN PRACHTIG WOORD

Schrijnend is een prachtig woord, qua woord. Het snijdt in je keel en je oren net zo effectief als in je ziel. Schrijnend is een bijzonder soort onomatopee, om het eens klassiek te zeggen. Dus als je van taal houdt kun je met het huidige asielbeleid je hart ophalen.

In sommige zogenaamde culturen is isolatie een straf, zwaarder dan de dood. Je bent er en je bent er niet, je spreekt, roept, huilt zonder geluid. Daar ga je aan te gronde. In ons beschaafde land komt de doodstraf niet meer voor maar daar is alles mee gezegd: Duizenden mensen leven hier als een vis in een kom, in een niemandsland, in stress en uitzichtloosheid; duizenden levens, talenten en kansen worden vergooid*. Uitgeprocedeerden, illegalen, tussen-wal-en-schippers, schrijnende gevallen, dolenden, zij die verstrikt zijn in onmogelijke regels, ook zij zijn de toekomstige broeders over wie het Europese volkslied zingt. Maar dat is natuurlijk maar een liedje. En bovendien zijn we nog geeneens een volk. Als we zo doorgaan worden we dat ook nooit. Want wat we aan de minsten onder ons geven, dat geven we aan elkaar.

JIJ EN IK

Het had maar zó gekund dat ik jou was geweest,

pech voor jou!

Het scheelt maar een haar, maar welke,

daar zijn de geleerden niet achter

en steeds als ze kijken is ie kleiner.

Jij bent huilend ter wereld gekomen want je wist al waar je terecht kwam.

Je werd wakker en de stagnatie was nog daar, je werd wakker

en de oorlog was om je heen.

Is het een wonder dat je je leven en je toekomst wilde redden,

dat je de succesnummers van het Westen dan maar zelf kwam halen

of dat je op z’n minst vluchtte naar het licht?

De scheuren in deze onhoudbare wereld lopen tot onze deur.

Nog even en ze zijn er. Keihard

bellen ze aan (nog), keihard

willen ze werken en wonen. En hun kinderen, keihard

willen ze poppetjes tekenen en Iets Worden later.

Dat treft, want de rollatorgolf komt er aan (ik voorop),

en sowieso komen we jongleurs te kort

om al onze bordjes in de lucht te houden,

onze toeters en bellen en rechten en plichten,

onze normen en certificaten. Want we gaan vastlopen,

ja, we lopen vast.

En dan had ik maar wát graag jou willen zijn.

Pech voor mij!

*Fragment uit mijn speech “Kans” op de Markt in Wageningen, 23 september 2008, bij de actie “Grensgevallen”

[…] Voor ons als burgers  is het een onverdraaglijke gedachte dat mensen van goede wil geen eerlijke kans krijgen. Want wat is erger: een slecht mens een kans geven of een goed mens géén kans geven? Ik denk het laatste: een goed mens géén kans geven om te zijn wie hij is of te worden wie hij zijn kan, is een onherstelbaar verlies voor hemzelf en voor de maatschappij tot in de verre toekomst, vele generaties vanaf nu. En de goeden hebben we juist zo nodig! […]